The analysis of some parts of Hemin Mukryanyi's Nalay Judayi poem in terms of speech acts
Koyan Hazhar Ali
Kurdish Department, college of Medicine, university of garmian
Sarwar Sadulla Salah
Kurdish Department, college Education, university of charmo
DOI: https://doi.org/10.25130/lang.7.4.9
Keywords: pragmatics, speech act theory, types of speech acts, Nallay Judaiy poems
Abstract
The linguistic revolution of Wittgenstein and the usage of language as a game was based to come up a new theory entitled speech act theory that founded by Austin and then developed by Searle. In this aspect, Austin believed that every statement it does not mean a description of a situation and its intention of stating a declaration rather speaker in stating some statements doing something. The research allocated to analyse and interpret the speech acts of some texts of (Nallay Judaiy) Hemin. The significance of the study is associate language and literature together. It means it makes language as a core of attention and investigation, another significance of the study uncover the intentions of the text. Though, there are some hidden intentions in the text. The research illustrat the result that the poet (speaker) creatively expressed his intention in term of indirect speech act to the receiver. It seems that every act expressed through statement, demand and question sentences and directed to the receiver. So, the acts of complaining, requesting and recommending are mostly used in the texts, it means they are allocated first step for themselves.
References
ئەنجامەكانی توێژینەوەكە لەم خاڵانەی خوارەوەدا دەخەینەڕوو:
مەرج نییە هەموو گوتنێک تەنها وەسفکردنی بارێکی تایبەت بێت و مەبەست لێیەوە تەنها هەواڵێک بێت، بەڵکو قسەکەر لە دەربڕینی هەندێک گوتندا کارێک ئەنجامدەدات.
هەموو كردەكانی نێو ئەو چەند دەقەی قەسیدەی (ناڵەی جودایی)، كە شیمانكردەوە دەچنە چوارچێوەی كردەی قسەیی ناڕاستەوخۆوە، چونكە شاعیر بەشێوەیەكی ناڕاستەوخۆ مەبەست و واتا شاراوەكانی گەیاندووە بە گوێگر (خوێنەر)، لێرەوە دەردەكەوێت هەموو كردەكان لە ڕێگەی ڕستەی (هەواڵی، داخوازی، پرسیاری)یەوە دەربڕاون.
هێمن بەشێوەیەكی زۆر داهێنەرانە بۆ گوزارشتكردن لە ژیانی ئاوارەیی و تەنیایی خۆی لە ڕێگەی كردەكانەوە مەبەست و پەیامەكانی بە وەرگر، بۆ ئەم مەبەستەش سودی لە پەندە كوردیی و داستانە فۆلكلۆرییەكان وەرگرتووە.
زۆرترین ئەو كردانەشی كە لە دەقەكدا بە پلەی یەكەم دەربڕاون، كردەی (گلەییكردن، پێیشنیازكردن، داواكردن)، هۆكاری بەكارهێنانی كردەی (گلەییكردن)، بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە قسەكەر (شاعیر)، لە زێد و وڵات و كەسوكارەكەی دوورە، ئەم دوورییەش هۆكارە بۆئەوەی شاعیر گلەیی لە بەخت و چارەنووسی بكات. هۆكاری بەكارھێنانی كردەی (داواكردن)، كە ئەوەیە قسەكەر (شاعیر) دەیەوێت وەرگر بۆ شەرحی حاڵی خۆی بانگێهشتبكات و بەشداریی پێبكات، هەروەها لە ڕێگەی كردەی پیشنیازكردنەوە، مەبەست و واتایەك ئاڕاستەی وەرگر دەكات و قسە لەبارەوە (مەی) دەكات و ڕایدەگەیەنێت ئەو كەسانەی كە وەك شاعیر خەمدار و ئاوارە و بێكەسوكار نین، بۆیە شوێنی ئەوان مەیخانە نییە و مەیخانەش بۆ دەربڕینی شادیی و گاڵتەوگەپ نییە.
دوابەدوای ئەمە كردەكانی (گومانكردن، ئاگاهێنانەوە)، بە پلەی دووەم دێن، شاعیر ویستوێتی دەربارەی ئەو بابەتەی، كە باسیدەكات لە ڕێگەی كردەی (گومانكردن، ئاگاهێنانەوە)، مەبەستێك ئاڕاستەی وەرگر بكات و بەشداریی پێبكات. هەرچی كردەكانی (بیرهێنانەوە، ڕەخنە و توانج، دڵنیایی، بوێریی، ئامۆژگاریی، بێزاریی، پێداگیریی، ئاڕاستەكردن و قەدەغەكردن)، بە پلەی سێیەم هات.
References:
- Abdul wahid mushir dzaiy, (2010), watazaai wsha m rsta, chapi yakam, chapxanay rozhhalat, hawler.
-Abdul wahid mushir dzaiy, (2014), prakmateke Daq u gutar , chapi yakam nawandi awez ,hawler.
-Darya sabir hamad u rozhan nuri abdula, (2020), shikrdnawai prakmateke chand daqeki shhri , faraidun abdul barznji bapei tyora krda qsaiyakan ,govary zankoi garmyan zhmara (3).
-Dara mahed mhamd, (2012), shkari rstai aluz la rwangay krda qsaikanawa, namai dktora, zankoy
Slemani.
-Fatma dst ranj , manzur arab (1399).karbst nzrya kunsh guftari dar xwansh ayat jhad , mtalat, tarixi jang , dura chharm , shwmara duvam , pyapi (12).
-Hemn mukryani, (2008) , dewani hemn mukryani , chapi yakam , chapxanai chwarchra,slemani.
-Hatm wlya muhamed u zhian abdulah, (2015), pekhenani zanyare u krda qsaiyakan , govary zanko bo zansta mrovayatiyakan bargi 19, shwmara (4).
- Chiya ali mustaf u qadr wrya, (2021), krday qsaiy la gutary syasida , govary shikary komalayaty -syasiya zhmara (2-19).
- Mhamad maeruf fatah, (2011) , zomaniani, chapi seyam, chapxanai haji hashm ,hawler .
-Masoud babai, (2004) , pekhata u ravay daq ,chapxanai ranj ,hawler.
-Mharam brhani , mhamd hasan sanei pur, mhamed hsen nhdudi nzhad ,mhin razai (1397) , jaigah nazarya afal gftary chr tbiyn srsh wahi br mbnai arai wltrsturf pzhuhshi hsteu shnaxt, sal shshm shmara (1).
-Nazira sabir mustafa (2018) prakmateku ,shewazgari ,namai dktora, chapxanai hashm hawler .
- Omar mahmud karim, (2012), hezu awaz terwanineki prakmatiki, govary academia ly kurdi, hawler.
-Osman dashty, (2009) , hemnnama, chapxanai rozhhalat ,hawler
-Parwin osman Mustafa, (2022), shikrdnawai krda qsaiyakan la gftugokani parlamani kurdstan la rui ragazawa (lekolinawayaki zmanawani komalayatiya ) chapi yakam , chapxanai tahran , taran .
-Qais kakl tofeq (1995) jorakani rstau tyori krda qsayiakan , namai mastar , kolezhi adab ,zankoi salahadin .
-Rwqya sadrai,(1401), brrsya kunshhaya guftari dar kashf almahbub hjuiri ba tkya bzr nazrya srl , pzhu hashnama erfan , sal sizdahm , shwmara bistu shishwm.
-Swhbat ela hsunad (1398), tahil matn sura mryam bar asas nazarya kunshaya guftari ba takid bar awlgui jan srl .faslnama elm pzhuhsh hai adabi -qrani ,sal hftm , shmara duvam .
