A lexicon without an initial attempt towards an academic lexicon

Salm Hassan aziz

Kurdish language, college of shrezur, University of Halabja, Kurdistan

DOI: https://doi.org/10.25130/lang.7.4.8

Keywords: Khal's lexicon, language, people, academic lexicon


Abstract

Research Summary: This research is entitled (Khal Dictionary, a preliminary attempt towards an academic dictionary), in which I shed light on the foundations and characteristics of the Khal Dictionary, show the positive and negative aspects of the dictionary, and take into account the foundations of the academic dictionary in it. consists of the first research researchers dealing with the beginning of the attempt to place the dictionary and the deficiencies of the dictionary of the Kurdish language, and the second with the dictionary’s characteristics, types and classification. The research found several results, the most important of which: One of the important characteristics of an khal's dictionary is that it first addressed the words of all dialects and explained them. This work is the basis for the dictionary that comes after them and can be used when setting up an academic dictionary .


References

ئەنجامەكانی توێژینەوەكە:

نوسینەوەی فەرهەنگ بنەمایەکە بۆ دەوڵەمەندکردنی هەر زمانێک لە دونیادا، فەرهەنگ ئاستی ڕۆشنیری ئەو نەتەوە دیاری دەکات.

دەکرێ فەرهەنگەکەی (شێخ محمدی خاڵ) بکرێت بە بنەمایەک بۆ نووسینەوەی فەرهەنگی زمانی کوردی، ئەو دەروازە زانیاریانە تیایدا باس نەکراوە وەک : مۆرفۆلۆژی، سینتاکس، پراگماتیک....هتد. بۆ وشەکان بخرێتە ڕوو، کە پێشتر نەکراوە.

لە فەرهەنگەکەی خاڵدا نەتوانراوە وەک فەرهەنگەکانی زمانی عەرەبی و فارسی هەموو دەروازە زانیارییەکان بنوسرێت.

بەشێک لەو کارانەی لە فەرهەنگی ئەکادیمیدا پێویستە، وەک کۆکردنەوەو ریزبەندکردنی وشەکان و واتاکەیان لەم فەرهەنگی خاڵدا ئەنجام دراوە.

لە فەرهەنگی خاڵدا خزمەتێکی باشی بە لایەنی واتاسازی کردووە، کە ئاماژەی بە پەیوەندییە واتایەکان کردووە.

ڕاسپاردەی پێشنیارەكانی توێژینەوەكە:

١-پێویستە هەریەکێک لە پسپۆڕان لەلای خۆیانەوە مەڵۆیەک بهاونە سەر خەرمانی زانایان، كە خەمخۆری فەرهەنكی زمانی كوردی بوون.

٢- بۆ نوسینەوەی فەرهەنگی زمانی کوردی بە واتا زانستییەکەی سەنتەرێکی فراوان و کەسانی پسپۆڕو بوجەیەکی باش دابین بکرێت، بۆ ئەوەی پارێزگاری لە زمانەکەمان بکەین

Nama w Twezhinawai Zanko:

Taban Muhammad Saeed (2008), Gashasandn w Pukanawai Ganjinai wsha La Zmani Kurdida, Namai Mastar, Zankoi Slemani.

Chapkrawakan:

A- Sarchawa ba Zmani Kurdi

Crustal. D (2003) A Dictionary of Linguistics & phonetics, fifth Edition Oxford.

Jild Awal ktab Farhang dhkhda / Tahran(1377).

Muhammad Mahwi w Narmin Ahmad(2004), Modeli Rezmani Kurdi, Chapi Yakam, Slemani.

Abduljabar Mustafa Maruf(2020), Lekolinawa la farhang u sintaksi kurdi, Chapi Yakam, Chapkhanai Sara.

Muhazarati Mastar:dctor. faruq omer sdiq, Lekskografia:2013.

Muhammad Mahwi(2001), Rstasazi Kurdi, Chapi Yakam, Slemani.

Awrahmani Haji Marf(1975), Wshai Zmani Kurdi, Chapkhanai Kori zaniari kued, Baghda.

Shkofa Hseen Hamasalah(2021), Halsangandneki Zmanawani Ferhangnwwsy Kurdi, Chapi Yakam, Dazgai Chap u Pakhshi Narin.

Midia Murad(2021), Farhangnwsi, Chapi Yakam, Dazgay Chap w Pakhshi Narin.

Parwin Usman Mustafa(2009), Lekolinawaiaki Watasazeya(Wata w Wargeran), Chapi Yakam, Chapkhanai Rozhhalat, Hawler.

Shahab Shekh Taib(2023), Farhang u Zarawasazi, Zankoi Raparin, kolyzhi parwarda Qaladze.

Jamal Rashid(2001), Qamus, Nusari Nue(19), 151-152.

Muhammad Maruf Fatah(2010), Lekolinawa Znawaneyakan, Kokrdnawa u Amadakrdni Sherwan Hseen Khoshnaw w Sherwan Mirza Qadr.

Sazan Raza Muaeen(2005), Wata w Daurwbar, Lekolinawaiaki Pragmatikeya, Namai Mastar, Kolezhi Parwrda, bo zansta Mrovaiateyakan. Zankoy salahedyn.

Aziz Gardi(1982), Rawanbezhi La Zmani Kurdida, Bargi Yakam, Chapkhanai (Dral Jahdh), Baghdad.

Shekh Muhammadi Khal(Anabi, Nasraldin Tofiq(2023), Namai Mastar, (Hawla Zansti u Runakbiry u Bangawazakany), Chapi Yakam.

Khald Muhammad khal, Govari Rovar, Jmara (29), (2004).

Faruq Umar Sadeeq, Govari Galawezhi nwe,(2012).

Shekh Muhammadi Khal, Farhangi Khal(2017), Chapkhanai Rozhhalat, Hawler.

Sharafkandi Abdulrahman, Farhangi Hambanaborina(1376), Markaz Pakhsh, Mujtama Fargangi Srwsh, Tahran.

SHekh Muhammadi khal, Farhangi Khal(1960).

Sharafkandi Abdulrahman, Farhangi Hambanaborina(1376), Markaz Pakhsh, Mujtama Fargangi Srwsh, Tahran.

Rozhan nury abdula, (2013), Chpy duwem, blaukrawey Ciwar Cira.

wanhy bihkalorys, qonaghy sehm , 2019-2020, zankoy silemany.

Sarchawa ba Zmani Farsi:

Jldy Awel , Ktabi Farhang Dhxuda, Taran, 1377

Rozhnama:

Kurdistani Nwe(2023), Zhmara, 8978, L11.

Saita Alectroniakan:

-https://informationroom.blogsky

- “https://www-Britannica-com.translate.goog/topic/dictionary

-https://www-rd-com.translate.goog/list/fascinating- dictionaryfacts/?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=ckb&_x_tr_hl=en&_x_tr_pto=wapp